The solitary reaper (William Worthsword) dịch & tóm tắt

Tóm tắt

The Solitary Reaper là một trong những bài thơ trữ tình nổi tiếng nhất của Wordsworth được xuất bản sau khi ông qua đời. Nhà thơ từng cho biết ông có thể nhìn vào thiên nhiên và nghe được âm nhạc của con người. Trong bài thơ nầy, ông đặc biệt viết về âm nhạc đích thực của con người được cảm nhận trong một bối cảnh đồng quê khả ái. Tiếng hát của thiếu nữ đang gặt trên cánh đồng thật khó hiểu đối với ông (dường như cô ta đang hát tiếng Tô Cách Lan); và những gì ông cảm nhận được chính là âm điệu của bài hát, cái đẹp biểu hiện của nó, và cảm xúc mà nó tạo trong ông, thay vì nội dung minh nhiên của chính nó, thứ nội dung mà ông chỉ suy đoán mà thôi. Theo một nghĩa nào đó, bài thơ nầy có suy nghĩ phần nào về những hạn chế của ngôn ngữ, như đoản thơ số ba cho thấy (Không ai nói với tôi nàng hát những gì.) Nhưng một trong những mục đích của bài thơ là ca ngợi vẻ đẹp của âm nhạc cũng như vẻ đẹp thước tha và biểu hiện của nó, sự dạt dào tự phát của cảm xúc mãnh liệt mà Wordsworth nhận diện trong trọng tâm của bài thơ.

Khi lồng sự ca ngợi đó và vẻ đẹp đó vào một bối cảnh đồng quê thiên nhiên, và bằng cách dàn dựng một thiếu nữ mộc mạc đơn thuần như là nguồn cảm chính của bài thơ, Wordsworth đã thành công thể hiện được những giá trị của thể loại ba-lê trữ tình (Lyrical Ballads). Cấu trúc bài thơ rất đơn giản – đoản thơ thứ nhất dàn cảnh, đoản thơ thứ nhì so sánh âm nhạc với tiếng chim hót, đoản thơ thứ ba nêu lên thắc mắc về nội dung bài hát, và đoản thơ cuối cùng mô tả hệ quả của bài hát trên nhà thơ.

Ngôn ngữ của bài thơ rất tự nhiên và nhẹ nhàng thoải mái. Ngoài ra, hai dòng thơ cuối cùng của bài thơ quay trở lại tụ điểm của chủ đề quen thuộc về ký ức, và hệ quả xoa dịu của những ký ức êm đềm đối với tư tưởng và tình cảm của con người. (Đông Yên)

Dịch

Người thơ gặt cô đơn

Hãy nhìn cô, đơn độc giữa cánh đồng

Cô Sơn Nữ một mình trên đồng vắng!

Gặt một mình và hát cũng một mình;

Hãy dừng lại hay đi trong êm thấm!

Cắt một mình và bó cũng một mình,

Rồi nàng cất tiếng ca buồn vời vợi;

Hãy nghe đi! Vì thung lũng thâm u

Đang rộn rã và dạt dào tiếng nhạc.

Ngay sơn ca chẳng hót được bao giờ

Nhạc niềm nỡ chào mừng đoàn lữ khách

Đang chùng chân trong đất lạ âm u,

Giữa hoang vắng đìu hiu trên sa mạc:

Một giọng ca xúc động chưa hề nghe

Như tiếng hót cúc-cu chào xuân mới,

Khiến đại dương cũng lên tiếng thì thầm

Khiến hải đảo tít xa bờ rộn rã.

Nàng hát gì, chẳng ai nói ta nghe? –

Rất có thể đó là lời than vãn

Thời xa xưa về những chuyện không vui,

Và những chuyện chiến chinh từ thuở trước:

Hay chỉ là chuyện buồn bực không đâu,

Chuyện quen thuộc mỗi ngày trong cuộc sống?

Sầu bâng quơ, mất mát, hay đớn đau,

Đã từng chịu, và bầy giờ trở lại?

Nàng cứ ca không cần biết ca gì

Và bài hát như kéo dài bất tận;

Tôi xa trông nàng vừa hát vừa làm,

Đầu cúi sát chiếc liềm liên tục cắt; -

Tôi lắng nghe, không cử động, im lìm;

Và, khi bước ngược lên đồi dốc,

Trong tim tôi tiếng nhạc vẫn kéo dài,

Dù tiếng hát tôi không còn nghe nữa.

Tủ sách Đình Sóng dịch

http://www.dinhsong.net/